Στην πρώτη φάση της πανδημίας, από το lockdown τον περασμένο Μάρτιο έως την σταδιακή του άρση και την επανεκκίνηση της αγοράς τον Ιούνιο, το μήνυμα και ο στόχος ήταν για όλους ξεκάθαρα: Μένουμε σπίτι για να μην αρρωστήσουν πολλοί ταυτόχρονα. Μένουμε σπίτι για να μη παίξουμε το παιχνίδι του COVID-19. Μένουμε σπίτι να κερδίσουμε χρόνο για να δημιουργήσουμε περισσότερες θέσεις σε ΜΕΘ, να προμηθευτούμε εξοπλισμό, να προσλάβουμε προσωπικό στα νοσοκομεία, να βρούμε αποτελεσματικότερες θεραπείες.
Όλοι συμφωνούν ότι η αντιμετώπιση της πρώτης φάσης της πανδημίας στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Τα επιβεβαιωμένα κρούσματα σχεδόν μηδενίστηκαν. Οι θάνατοι ανά εκατομμύριο πληθυσμού ήταν από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη. Το ίδιο και ο αριθμός των διασωληνομένων νοσηλευόμενων. Ο δείκτης μεταδοτικότητας του ιού «n» επίσης παρέμενε σε μη ανησυχητικό επίπεδο. Η όποια διάδοση της παραπληροφόρησης δεν φάνηκε ούτε στο ελάχιστο να απειλεί την κοινή προσπάθεια της κυβέρνησης, των αρμόδιων υπηρεσιών και, κυρίως, των πολιτών να εφαρμόσουν τα μέτρα και να πετύχουν τον στόχο να αντέξουμε τις πρωτόγνωρες συνθήκες της υγειονομικής κρίσης.
Στη δεύτερη φάση της πανδημίας, από το άνοιγμα του τουρισμού έως σήμερα, το σαφές μήνυμα και ο στόχος απουσιάζουν. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο η κυβέρνηση πορεύτηκε δίχως κεντρικό μήνυμα και συλλογικό στόχο για την αντιμετώπιση της πανδημίας σε συνθήκες ανοίγματος της οικονομίας σε τουριστική περίοδο με αποτέλεσμα να βαδίσουμε στη λογική του βλέποντας και κάνοντας. Μπορεί η κυβέρνηση να μην έχασε τα αντανακλαστικά της λαμβάνοντας ανάλογα με τις επιδημιολογικές συνθήκες περιοριστικά μέτρα κλιμακωτά και στοχευμένα. Ωστόσο, η έλλειψη μηνύματος και συλλογικού στόχου διέρρηξε την τόσο πολύτιμη πολιτική και κοινωνική αλληλεγγύη της πρώτης φάσης.
Τρανότερη απόδειξη για την έλλειψη μηνύματος και στόχου από το παιχνίδι των αλληλοκατηγοριών που παρακολουθούμε να εκτυλίσσεται στη δημόσια σφαίρα αυτό τον καιρό δεν υπάρχει. Ελλείψει σαφούς μηνύματος, γύρω από το οποίο θα όφειλαν όλοι να ρυθμίσουν τις συμπεριφορές τους προκειμένου να συγκλίνουν στον ίδιο στόχο, άρχισαν οι διαιρέσεις. Από τη μια οι φιλοκυβερνητικοί να υπερθεματίζουν στο λόγο περί ατομικής ευθύνης και να συμβολοποιούν τη μάσκα στιγματίζοντας τις συμπεριφορές των απείθαρχων νέων ή και νεανιζόντων. Από την άλλη οι αντικυβερνητικοί αμφισβητίες να καταγγέλλουν την αβελτηρία των διοικούντων που άνοιξαν χωρίς σχέδιο τη χώρα για την αύξηση των κρουσμάτων και του ρυθμού διάδοσης του ιού, ενώ αφήνω κατά μέρος την διάδοση ανεπιβεβαίωτων φημών και παραπληροφόρησης ως ειδική κατηγορία.
Γιατί τους τελευταίους 2 μήνες δεν έχουμε ξεκάθαρο μήνυμα και διακηρυγμένο στόχο για το άνοιγμα της χώρας; Περίμενε στα αλήθεια κανείς ότι θα βγαίναμε έξω και δεν θα είχαμε αύξηση των κρουσμάτων ή μήπως ήταν ρεαλιστικό να μην περιμένει νεανικό συνωστισμό στη Μύκονο και τη Χαλκιδική; Όποιος παρακολουθεί τους βασικούς δείκτες στην παγκόσμια εξέλιξη της πανδημίας εύκολα συμπεραίνει ότι παρά το άνοιγμα η Ελλάδα στέκεται αρκετά καλύτερα από τον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο μέσο όρο. Το είπε άλλωστε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Το παιχνίδι των αλληλοκατηγοριών αποπροσανατολίζει από την πραγματικότητα. Όλοι μια ζωή την έχουμε. Και ο πειθαρχημένος μεσήλικας και ο αμφισβητίας νέος. Αντί για αλληλοκατηγορίες ας αλληλοβοηθηθούμε με κατανόηση γιατί όσα έρχονται μαζί θα τα περάσουμε.
Αλέξανδρος Μελίδης 