Υπάρχουν τρόποι για να σκεφτεί κανείς πάνω σε μια δημοσκόπηση και στην ανάλυση που προτείνει η εταιρία ή και ο ερευνητής που την έκαναν . Μια πολιτική δημοσκόπηση μπορεί κανείς να την προσεγγίσει πολιτικά, επικοινωνιακά, μεθοδολογικά αλλά και γραμματικά . Στον τελευταίο τρόπο , τον γραμματικό, θέλω να σταθώ μια και είχα πάντα λόγους να πιστεύω πως είναι εξόχως αποκαλυπτικός για τους υπόλοιπους τρεις.
Αφορμή στάθηκε η ανάλυση του βαρόμετρου της VPRC από τον Γιάννη Μαυρή. Λέει λοιπόν μέσω της Καθημερινής «Παρά τα ευρέως λεγόμενα, ο εκλογικός συσχετισμός (η διαφορά) μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων δεν φαίνεται να μεταβάλλεται ουσιαστικά. Μετατοπίζεται απλώς σε χαμηλότερα επίπεδα (Ν.Δ. 42,5%, ΠΑΣΟΚ 39%), λόγω της ταυτόχρονης καθίζησής τους. Με βάση την παρούσα μέτρηση της πρόθεσης ψήφου, η εκτίμηση της Public Issue/VPRC για τη διαφορά παραμένει στις 3,5 εκατοστιαίες μονάδες,».
Από την προεκλογική περίοδο των βουλευτικών του 2004 η συγκεκριμένη εταιρία έχει μια αποκλειστική μεθοδολογική επιλογή. Σε αντίθεση με την πρακτική του συνόλου των υπολοίπων εταιριών, δεν δίνει στην δημοσιότητα το σταθμισμένο αποτέλεσμα της πρόθεσης ψήφου αλλά την εκτίμηση εκλογικής επιρροής. Η διαφορά ανάμεσα στην εκτίμηση εκλογικής επιρροής και την πρόθεση ψήφου είναι η μεταχείριση της αδιευκρίνιστης ψήφου του εκάστοτε δείγματος από τον ερευνητή. Στη μεν πρόθεση ψήφου οι πίνακες των εταιριών περιλαμβάνουν αδιευκρίνιστη ψήφο (αναποφάσιστοι, άλλο κόμμα, άκυρο, λευκό, δεν απαντώ). Στη δε εκτίμηση, τα ποσοστά της αδιευκρίνιστης ψήφου επιμερίζονται στα μεγαλύτερα κόμματα και στα λοιπά. Ο επιμερισμός γίνεται βάση μιας φόρμουλας αναγωγής η οποία όσο παραμένει ασαφής τόσο δικαιολογεί, αν μη τι άλλο, την καχυποψία.
Πίσω στην γραμματική προσέγγιση. Η διατύπωση πως » ο εκλογικός συσχετισμός (η διαφορά) μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων δεν φαίνεται να μεταβάλλεται ουσιαστικά» δηλώνει σαφώς πως η διαφορά μεταβλήθηκε αλλά οριακά. Πόσο οριακά έκλεισε η ψαλίδα δεν το μαθαίνουμε όμως. Γιατί μεσολαβούσης της αναγωγής » η εκτίμηση της Public Issue/VPRC για τη διαφορά παραμένει στις 3,5 εκατοστιαίες μονάδες». Η διαφορά λοιπόν μεταβάλλεται οριακά αλλά αυτό δεν φαίνεται πουθενά στους πίνακες. Η διατήρηση της διαφοράς, λόγω της αναγωγής, είναι που τροφοδοτεί την θεματολογία των ΜΜΕ με ότι αυτό συνεπάγεται για την αξιοπιστία του δημόσιου διαλόγου και το κύρος του κλάδου των ερευνών.
Η μεθοδολογική διαφάνεια είναι θέμα σημαντικό για να αντιμετωπιστούν οι υποψίες ότι στην Ελλάδα οι δημοσκοπήσεις χειραγωγούνται πολιτικά.
Αλέξανδρος Μελίδης 