Όπως καταλαβαίνουμε όλοι άλλο πράγμα σημαίνει να γράφει κανείς «ο εκλογικός συσχετισμός μεταξύ των δύο κομμάτων δεν μεταβάλλεται» και άλλο ότι «δεν φαίνεται να μεταβάλλεται ουσιαστικά». Η επαναδιατύπωση του κ. Μαυρή στο σχόλιο του όντως στηρίζει απόλυτα τους πίνακες με τα δημοσιευμένα δεδομένα. Κάτι που δεν ισχύει με την αρχική διατύπωση στην ανάλυση του στην Καθημερινή. Εκεί όπου ‘η απλή ανάγνωση των αριθμητικών δεδομένων’, με τη διαφορά αμετάβλητη από το προηγούμενο Βαρόμετρο, δεν ταιριάζει και πολύ με την φράση ‘δεν φαίνεται να μεταβάλλεται ουσιαστικά’. Αυτή η φράση μπορεί κάλλιστα να προϊδεάσει τον αναγνώστη για οριακή, έστω στατιστικά αμελητέα, μεταβολή του συσχετισμού δυνάμεων. Υποθέτω ότι θα ζητήσει διόρθωση και από την εφημερίδα βάση της συγκεκριμένης επαναδιατύπωσης.
Αναφέρθηκα στην ποιότητα του δημόσιου διαλόγου και στο κύρος του κλάδου στον οποίο εργάζεται ο κύριος Μαυρής λέγοντας πως πλήττονται από τα ελλιπή στοιχεία και τις ατυχείς, όπως αποδείχθηκε, διατυπώσεις όχι βέβαια γιατί ασπάζομαι το ‘αξίωμα’, όπως έσπευσε να μου καταλογίσει. Τι είναι στα αλήθεια αντιδημοκρατικό και προπαγανδιστικό; Η αιτιολογημένη αμφισβήτηση που αξιώνει και λαμβάνει απάντηση η ή εύκολη μετάθεση μιας φράσης μου περί ποιότητας του διαλόγου σε εντελώς άλλο πλαίσιο χάριν ρητορικής σκοπιμότητας. Οι δημοσκοπήσεις καλώς και κακώς έχουν πολλές εγγενείς χρήσεις και επίκτητες καταχρήσεις. Σε αυτές, ακόμα τουλάχιστον, δεν συγκαταλέγεται το να βγάζουν πρωταθλητές κόμματα, κυβερνήσεις και προσωπικότητες για να είναι αρεστές σε κάποιους και δυσάρεστες σε άλλους. Σε αυτό τουλάχιστον συμφωνούμε.
Δεν ανέφερα για την εύστοχη πρόβλεψη αποτελεσμάτων στο παρελθόν γιατί αφορά την προβολή της εταιρίας η οποία είναι δικό του θέμα. Και τότε πάντως, όπως μέχρι σήμερα άλλωστε, δεν φρόντισε να κάνει κάτι να μας διαφωτίσει βήμα – βήμα για τη μεθοδολογία που ακολουθεί κάθε φορά, γιατί;
Η αιτίαση πως η εκτίμηση εκλογικής επιρροής είναι περισσότερο κατανοητή από την πρόθεση ψήφου μάλλον υποτιμά την αντιληπτική ικανότητα ακόμα και του ευρύτερου κοινού των δημοσκοπήσεων. Θα αρκούσε να επισημάνει κανείς πως ακόμα και ο λιγότερο εξοικειωμένος – μη ‘ειδικός’- αναγνώστης κατανοεί επαρκώς έννοιες όπως η πρόθεση ψήφου και οι αναποφάσιστοι με τέτοιο κορεσμό από την υπερπαραγωγή και προβολή δημοσκοπήσεων.
Η βιβλιογραφία βρίθει από ανταγωνιστικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις σε κάθε ερευνητικό πεδίο των κοινωνικών επιστημών αλλά ευτυχώς στερείται από οριστικές αποφάνσεις. Αν η στάθμιση με την προηγούμενη ψήφο έχει ‘αποδειχθεί επαρκώς μη αξιόπιστη και επιστημονικά επισφαλής’ δυστυχώς δεν το γνωρίζω ακόμα. Σε κάθε περίπτωση, έχω βάσιμους λόγους να θεωρώ ότι η αξιοπιστία της μεθόδου συναρτάται από το αν η έρευνα και η ανάλυση ψήφου στηρίζονται αποκλειστικά σε αυτή ή τη χρησιμοποιούν σε συνδυασμό και με άλλες σταθμίσεις. Όπως συμβαίνει με τις δημοσκοπήσεις της ICM στον Guardian. Δείτε την αναλυτική παρουσίαση του τρόπου υπολογισμού της πρόθεσης ψήφου.
Έρχομαι σε ό,τι θεωρώ σημαντικότερο να μείνει από αυτή την συζήτηση. Πρώτον, οι εταιρίες δημοσκοπήσεων στην Ελλάδα οφείλουν να ξαναδούν, μαζί φυσικά με την πολιτεία, το θεσμικό πλαίσιο και τη δεοντολογία διεξαγωγής και δημοσίευσης ερευνών. Δεύτερον, μέχρι να γίνει κάτι τέτοιο το σωστό είναι να δίνετε στη δημοσιότητα πλήρη στοιχεία για κάθε έρευνα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει εδώ. Στην περίπτωση μας κ. Μαυρή το σωστό είναι να αρχίσετε να συμπεριλαμβάνετε τα αστάθμιστα στοιχεία στους πίνακες σας, όπως βλέπετε ότι συμβαίνει εδώ (pdf file). Όχι σε αυτούς που δημοσιεύονται στην εφημερίδα, αλλά σε εκείνους που πρέπει να διατηρείτε στον διαδικτυακό σας κόμβο. Για τη σύγχυση που κάποιες φορές θα προκληθεί από ασυμφωνίες μεταξύ αστάθμιστης πρόθεσης ψήφου και εκτίμησης εκλογικής επιρροής πιστεύω πως ο κ. Μαυρής έχει την αναγκαία επαγγελματική και επιστημονική επάρκεια να την ξεδιαλύνει. Προσωπικά, μεταξύ της αδιαφάνειας που νομιμοποιεί ακόμα και άδικες επιθέσεις και της προσωρινής σύγχυσης προτιμώ την τελευταία. Η δημοσίευση των αστάθμιστων είναι η σωστή επιλογή για τη διαφάνεια και την σφαιρική ενημέρωση των πολιτών και των ‘ειδικών’.
Αλέξανδρος Μελίδης 